Hoewel de ziekte van Parkinson primair binnen het werkterrein van de neurologie valt, wordt de laatste jaren steeds duidelijker dat een groot deel van de mensen met de ziekte van Parkinson vooral veel last ervaart van de mentale ontregelingen die bij deze ziekte worden gezien. De complexiteit van de neuropsychiatrische kant van de ziekte vraagt vaak om diagnostiek en/of medebehandeling van een psychiater of betrokkenheid van een aanverwante discipline, zoals de (neuro)psychologie. Psychiaters die werkzaam zijn in de ziekenhuis- en consultatieve psychiatrie en in de ouderenpsychiatrie zien met regelmaat parkinsonpatiënten. Maar de ziekte van Parkinson beperkt zich niet tot de oudere mens, daar bij 15% van de gevallen de ziekte zich al voor het veertigste levensjaar ontwikkelt. Soms komt de consultatief werkende psychiater in beeld wanneer een parkinsonpatiënt een delier ontwikkelt tijdens een ziekenhuisopname. Soms is het de oplettende psychiater, werkzaam op een klinische opnameafdeling, die bij een patiënt met een laat ontstane depressie als eerste denkt aan de ziekte van Parkinson vanwege een opvallend bewegingspatroon. Maar veelal blijft de neuropsychiatrische problematiek bij patiënten met de ziekte van Parkinson buiten het vizier van de psychiater.
Sinds de opleidingen tot psychiater en neuroloog geheel zijn gescheiden, is de scholing in het grensvlak van de specialismen steeds verder onderbelicht geraakt. Dat draagt enerzijds bij aan het vaak pas laat herkennen van neuropsychiatrische problemen in de spreekkamer van de neuroloog. Anderzijds leidt dit tot een zekere verlegenheid bij de psychiater, die zichzelf op het gebied van de neurologie onvoldoende geschoold acht om parkinsonpatiënten adequaat te behandelen. Belangrijke winst valt te behalen wanneer beide problemen, zowel de onderdiagnostiek als de onderbehandeling, kunnen worden verholpen. Deze nascholing heeft vooral tot doel de psychiater te bekwamen in de symptomatologie, epidemiologie en pathofysiologie van de ziekte van Parkinson.
Inhoud
Inleiding
BLOK A Ontstaan en diagnostiek van psychiatrische verschijnselen bij de ziekte van Parkinson
A1 De ziekte van Parkinson
A2 Angststoornissen bij de ziekte van Parkinson
A3 Depressie bij de ziekte van Parkinson
A4 Psychotische verschijnselen bij de ziekte van Parkinson
BLOK B Behandeling van psychiatrische verschijnselen bij de ziekte van Parkinson
B1 Behandeling van angst bij de ziekte van Parkinson
B2 Behandeling van depressie bij de ziekte van Parkinson
B3 Behandeling van psychotische verschijnselen bij de ziekte van Parkinson
Actie en verantwoording
Nadere bespreking van vragen en casuïstiek
Literatuur
Toets voor Psychiaters 2021/3
Accreditatie
Voor dit nascholingsprogramma is onder ID 443411 voor 3 punten accreditatie toegekend.
Over de auteurs
Prof. dr. Odile van den Heuvel is psychiater en hoogleraar Neuropsychiatrie bij Amsterdam UMC/Vrije Universiteit. Samen met prof. Y.D. van der Werf leidt zij de onderzoeksgroep Neuropsychiatrie, onderdeel van de afdeling Anatomie & Neurowetenschappen van Amsterdam UMC, waar zowel fundamenteel als klinisch onderzoek naar onder andere de ziekte van Parkinson wordt verricht.
Dr. Sonja Rutten is psychiater en klinisch epidemioloog. Zij promoveerde op angst, depressie en slaapstoornissen bij de ziekte van Parkinson.
Beiden zijn als psychiater verbonden aan de polikliniek Neuropsychiatrie van Amsterdam UMC, waar zij veel patiënten met de ziekte van Parkinson zien voor diagnostiek en behandeling. Recent publiceerden zij het boek Parkinson bij de psychiater: verhalen over liefde, rouw en veerkracht waarin verhalen uit hun spreekkamer zijn gebundeld.
De auteurs hebben aangegeven dat er geen belangenconflicten met betrekking tot de inhoud van de nascholing zijn.
Doelstellingen van dit nascholingsprogramma
Na afloop van deze nascholing:
- bent u op de hoogte van de verschillende neuropsychiatrische aandoeningen bij patiënten met de ziekte van Parkinson en hebt u inzicht in hun multifactoriële etiologie;
- bent u in staat om diagnostiek naar angst, slaapproblemen, depressie en psychotische verschijnselen bij parkinsonpatiënten te verrichten, en bent u op de hoogte van de differentiaaldiagnostiek van deze aandoeningen;
- bent u op de hoogte van de afwegingen die moeten worden gemaakt bij de behandeling van angst, slaapproblemen, depressie en psychotische verschijnselen bij parkinsonpatiënten en bent u in staat om deze neuropsychiatrische stoornissen conform de richtlijn te behandelen.
Video's bij dit programma
