Samenvatting
Demografische en maatschappelijke ontwikkelingen zorgen voor een sterke toename van het aantal kwetsbare ouderen in de eerste lijn. Inmiddels hebben verschuivingen plaatsgevonden in de financiering van zorg en is er bezuinigd. Er wordt een beroep gedaan op ‘eigen kracht’ en informele zorg. De zorg vragende ouderen, hun mantelzorgers en de zorgaanbieders staan voor de uitdaging deze ontwikkelingen het hoofd te bieden op een manier waarbij de kwaliteit van zorg voor kwetsbare ouderen behouden blijft en waar mogelijk verbeterd wordt. Bij ouderen met multimorbiditeit schiet een ziektegerichte, reactieve benadering tekort en wordt gestreefd naar een proactieve, integrale functionele benadering, waarbij de focus niet alleen ligt op medische problemen (ziekte en behandeling), maar juist ook op gezond gedrag en preventie. Uit het oogpunt van kwaliteit van leven worden sociale participatie, welzijn en wonen steeds belangrijker. De gedachte is dat de oudere hierbij zelf de prioriteiten bepaalt. Dit vraagt een herbezinning op de rol van de huisarts in de eerstelijns-ouderengeneeskunde.
Er zijn drie factoren die bepalend zijn voor de huidige situatie: 1. vergrijzing; 2. bezuinigingen; 3. veranderende kenmerken van de ouderen.
De veranderingen hebben grote consequenties voor de huisartsenpraktijk. De huisarts, de doktersassistent en de praktijkondersteuner hebben in toenemende mate te maken met kwetsbare ouderen in een complexe zorgsituatie met complexe zorgvragen. Om de zorg aan te laten sluiten bij de wensen en verwachtingen van de oudere zullen deze zorgvragen tijdig geïnventariseerd moeten worden. Daarnaast zal de huisarts zicht moeten hebben op de draagkracht van de patiënt, de mantelzorgers en het formele en informele netwerk. De toenemende complexiteit van zorg vraagt multidisciplinaire samenwerking, adequate verslaglegging en informatie-uitwisseling.
Accreditatie
Voor dit nascholingsprogramma is voor 2 punten accreditatie toegekend onder ID 272429 voor huisartsen, specialisten ouderengeneeskunde en artsen verstandelijk gehandicapten.
Inhoud
Blok A Veranderingen in de ouderenzorg en de gevolgen voor de huisartsenpraktijk
A1 Organisatie van zorg voor kwetsbare ouderen in de huisartsenpraktijk
A2 Proactieve, patiëntgerichte, integrale ouderenzorg
A3 Multidisciplinaire samenwerking
A4 Een veilig thuis
Blok B Kwetsbare ouderen in een complexe zorgsituatie
B1 Casuïstiek
B2 Geriatrische syndromen
B3 Medicijngebruik en polyfarmacie
B4 Goede zorg rondom het levenseinde
B5 Wilsverklaringen
Actie en verantwoording
Nadere bespreking van vragen en casuïstiek
Literatuur
Opdrachtblad ‘Invoering in de praktijk’
Teamoverleg/Hagro/FTO/WDH
Afsluitende toets
Over de auteur
Marianne Dees is sinds 1990 huisarts in Nijmegen. Zij was actief betrokken bij de ontwikkeling en implementatie van een Ouderenzorg Zorgprogramma. Daarnaast is zij betrokken bij onderzoek naar besluitvorming rondom het levenseinde en naar multidisciplinaire en transmurale samenwerking. Zij geeft scholingen en onderwijs aan diverse beroepsgroepen, waarbij haar focus ligt op kwetsbaarheid en op het levenseinde. Zij is redactielid van Huisarts en Wetenschap. Belangenconflicten: geen.
Doelstellingen van dit nascholingsprogramma
Algemeen leerdoel: na afronding van dit nascholingsprogramma bent u op de hoogte van de ontwikkelingen in de eerstelijn bij proactieve, wijkgerichte zorg voor de kwetsbare ouderen thuis of voor in het verzorgingshuis wonende ouderen, en de wijze waarop u daar als huisarts invulling aan kunt en wilt geven.
Dit leerdoel bereikt u na het afronden van dit programma doordat u:
- op de hoogte bent van de ontwikkelingen in de zorg voor kwetsbare ouderen;
- u zich bewust bent van de veranderingen die dit met zich meebrengt in uw praktijkorganisatie;
- weet hoe u de zorg voor kwetsbare ouderen in uw praktijk wilt organiseren;
- weet wat een proactieve aanpak in de zorg voor kwetsbare ouderen inhoudt;
- kennis hebt over de geriatrische reuzen;
- weet waar informatie te vinden is over en voor kwetsbare ouderen en hun mantelzorgers;
- weet wat uw rol kan zijn in de zorg voor kwetsbare ouderen en hun naasten.
Video's bij dit programma
