SOLK

Inleiding

De NHG-Standaard stelt dat er sprake is van somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten (SOLK) als lichamelijke klachten langer dan enkele weken aanhouden en als er bij adequaat medisch onderzoek geen aandoening is gevonden die de klachten voldoende verklaart.
In de somatische specialismen worden SOLK vaak gegroepeerd naar functionele syndromen: clusters van symptomen die vaak samen voorkomen. Binnen deze syndromen worden grote drie syndromen onderscheiden, te weten chronischevermoeidheidssyndroom (CVS), fibromyalgiesyndroom (FMS) en prikkelbaredarmsyndroom (PDS). Deze worden gekenmerkt door de klachtenclusters vermoeidheid, chronische pijn van het bewegingsapparaat en maag-darmklachten. De vraag of hier sprake is van verschillende stoornissen, of dat het verschillende uitingen zijn van hetzelfde probleem, is vooralsnog onopgelost. Wel is duidelijk dat deze syndromen een aantal gemeenschappelijke kenmerken hebben.

Huisartsen en andere zorgverleners vinden het vaak lastig om SOLK-patiënten te behandelen, terwijl patiënten zich niet altijd gehoord voelen. De geloofwaardigheid van beiden staat op het spel; die van de arts, omdat deze niet in staat is de oorzaak van de klachten te ontdekken, en die van de patiënt, omdat de symptomen niet geobjectiveerd kunnen worden. Dit zet de relatie van patiënt en arts onder druk, en kan het herstel belemmeren. De huisarts is bij uitstek de specialist om SOLK vroegtijdig te herkennen en op een biopsychosociale manier te benaderen. Het doel van deze nascholing is de huisarts in deze functie te versterken.

Accreditatie

Voor dit nascholingsprogramma is voor 2 punten accreditatie toegekend onder ID241326 voor huisartsen, specialisten ouderengeneeskunde en artsen verstandelijk gehandicapten.

Inhoud

Blok A Diagnostiek van SOLK
A1 Algemeen
A2 Diagnostiek
A3 Het SOLK-consult

Blok B Behandeling van SOLK
B1 Milde SOLK-klachten en begeleiding hiervan bij de huisarts
B2 Verwijzen bij matig-ernstige en ernstige SOLK

Actie en verantwoording
Nadere bespreking van vragen en casuïstiek
Literatuur

Auteur

Judith Rosmalen is als hoogleraar werkzaam op de afdelingen Psychiatrie en Interne geneeskunde van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Zij heeft een achtergrond in de medische biologie (Universiteit Utrecht 1995) en in de psychologie (Rijksuniversiteit Leiden 1998), en is gepromoveerd op interacties tussen het endocriene en het immuunsysteem (Erasmus Universiteit Rotterdam 2000). Haar multidisciplinaire onderzoek richt zich op wisselwerkingen tussen biomedische en psychosociale aspecten van gezondheidsproblemen. Haar speciale interesse gaat uit naar somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten (SOLK). Ze is projectleider van Grip op klachten, een innovatief eHealth systeem gericht op monitoring en behandeling van SOLK (www.gripopklachten.nl), dat momenteel door een landelijk consortium wordt geïmplementeerd.
Belangenconflicten: geen.

Doelstellingen van dit nascholingsprogramma

Na afloop van deze nascholing:

kunt u SOLK-patiënten herkennen;
kunt u de voor- en nadelen van somatische diagnostiek bij een vermoeden van SOLK afwegen;
bent u in staat de rol van psychische factoren beter te beoordelen;
kunt u een goed consult voeren, waarbij het contact met de patiënt openblijft;
bent u in staat de verwijsmogelijkheden te verkennen;
kunt u de patiënt motiveren voor psychotherapie.

De NHG-Standaard SOLK vermeldt dat deze niet gaat over een specifieke klacht of ziekte, maar handvatten voor het beleid geeft als er géén specifieke somatische aandoening wordt gevonden, de klachten niet overgaan, met functionele belemmeringen gepaard gaan en de patiënt zich tot de huisarts blijft wenden met een hulpvraag.{1 Dat geldt ook voor deze nascholing. Net als de NHG-Standaard SOLK gaat deze nascholing niet in op het beleid bij specifieke somatoforme stoornissen.