Samenvatting
Prostaatcarcinoom is de meest voorkomende vorm van kanker bij mannen, ongeveer één op de tien mannen in Nederland krijgt ooit in zijn leven de diagnose prostaatcarcinoom. Van alle mannen die in 2011 kanker kregen, had 22% prostaatkanker (IKNL, 2013). Het is na longcarcinoom de tweede oorzaak van kankersterfte. Opvallend is dat sinds begin jaren negentig de sterfte in absolute cijfers nauwelijks verandert.
Bij de meeste mannen wordt de prostaat na het 30e jaar langzaam groter, bij meer dan de helft leidt dit tot afwijkingen. De benigne vorm is prostaathyperplasie, de maligne vorm is prostaatcarcinoom. Prostaatcarcinoom is een langzaam groeiend carcinoom dat zich meestal niet of laat manifesteert met klachten. Veel meer mannen overlijden mét een prostaatcarcinoom dan áán een prostaatcarcinoom. Mede door de hoge prevalentie van prostaatcarcinoom verzoeken veel mannen de huisarts hen hierop te controleren. In dit programma wordt uitgebreid stilgestaan bij het nut en onnut van screening en eventuele vroegdiagnostiek.
Ook de behandeling van prostaatcarcinoom komt aan bod in dit nascholingsprogramma. Een belangrijke vraag hierbij is of er eigenlijk wel behandeld gaat worden, of dat men kiest voor het nauwgezet volgen van het natuurlijk beloop. Wanneer men kiest voor een curatieve behandeling, zijn er grofweg drie opties: radiacal prostatectomie, uitwendige radiotherapie of brachytherapie. De verschillen tussen deze behandelwijzen en bijkomende risico’s zoals blijvende incontinentie en impotentie worden besproken. Voor huisartsen is het ook van belang op de hoogte te zijn wanneer er sprake is van een recidief, aangezien de nieuwe CBO-richtlijn de huisarts een belangrijke rol voorschrijft in de periode van nacontrole na de behandeling. De nazorg, waaronder de vele nieuwe oncolytica voor palliatieve behandeling van prostaatcarcinoom, komt dan ook uitgebreid aan bod in dit programma.
Accreditatie
Dit nascholingsprogramma is voor 2 punten geaccrediteerd onder ID 190760 voor huisartsen, specialisten ouderengeneeskunde en artsen verstandelijk gehandicapten.
Inhoud
Blok A Fysiologie, pathologie en classificaties van prostaatcarcinoom
A1 Fysiologie en pathologie
A2 Diagnostiek en screening
A3 Classificatie in de tweede lijn
Blok B Behandeling van prostaatcarcinoom
B1 Gelokaliseerd prostaatcarcinoom
B2 Lokaal uitgebreid en gemetastaseerd prostaatcarcinoom
B3 Castratieresistent en recidief prostaatcarcinoom
Actie en verantwoording
Nadere bespreking van de vragen en casuïstiek
Literatuur
Opdrachtblad ‘Invoering in de prakrijk’
Teamoverleg/ Hagro/ FTO/ WDH
Auteur
Gert van Lieshout is arts en oud-huisarts. Na achttien jaar fulltime huisarts te zijn geweest, is Gert parttime als huisarts gaan werken en zich met nascholing gaan bezighouden. Als een van de oprichters van AccreDidact is hij zestien jaar actief geweest met het ontwikkelen van schriftelijke geaccrediteerde nascholing voor huisartsen, apothekers, doktersassistenten en apothekersassistenten. Momenteel geeft hij mondelinge geaccrediteerde nascholing aan apothekers en ontwikkelt hij schriftelijke geaccrediteerde nascholing.
Belangenconflicten: geen.
Doelstellingen van dit nascholingsprogramma
Na afloop van deze nascholing:
- hebt u de fysiologie en pathologie van prostaatkanker, de risicofactoren, de symptomen en klachten en het natuurlijk beloop opgefrist;
- hebt u stilgestaan bij het eigen handelen wat betreft diagnostiek en screening en dit geplaatst naast de kennis en stand van de wetenschap anno 2014;
- hebt u kennisgenomen van de huidige classificatie, gradering en stadiëring van prostaatcarcinoom, teneinde de patiënt met de afwijking waar nodig zo adequaat mogelijk te kunnen bijstaan;
- hebt u inzicht gekregen in de huidige behandelmogelijkheden van prostaatcarcinoom met de mogelijk blijvende gevolgen ervan;
- zijn u de laatste ontwikkelingen aangereikt voor palliatieve behandeling van al dan niet castratieresistent prostaatcarcinoom.
Video's bij dit programma
