Inleiding
Pijn is een klacht bij zeer uiteenlopende aandoeningen. Een internationaal geaccepteerde definitie omschrijft pijn als ‘een onplezierige, sensorische en emotionele ervaring die gepaard gaat met feitelijke of mogelijke weefselbeschadiging of die beschreven wordt in termen van een dergelijke beschadiging’. Deze definitie benoemt terecht de sensorische én de emotionele kant van pijn, en ook dat pijn aanwezig kan zijn zonder aantoonbare oorzaak. Behandeling van pijn is effectiever als de onderliggende aandoening wordt behandeld, maar in veel gevallen kan aan het voorschrijven van pijnmedicatie niet ontkomen worden.
De pathofysiologie en de diagnostiek van de diverse soorten pijn worden in BLOK A kort behandeld evenals enkele veelvoorkomende oorzaken: gewrichtsklachten en rugpijn. Ook komt in dit blok het fenomeen neuropathische pijn aan bod. Pijn bij kanker wordt grotendeels buiten beschouwing gelaten, aangezien daaraan een aparte nascholing zal worden gewijd. In BLOK B bespreken we de behandeling van pijn, vooral de hiervoor gebruikte analgetica: hun farmacologische werking en hoe met bijwerkingen in de praktijk om te gaan. Pijn bij ouderen krijgt daarbij apart aandacht.
Accreditatie
Voor dit nascholingsprogramma is voor 2 punten accreditatie toegekend onder ID 254250 voor huisartsen, specialisten ouderengeneeskunde en artsen verstandelijk gehandicapten.
Inhoud
Blok A Pathofysiologie en diagnostiek van diverse soorten pijn
A1 Pathofysiologie en meten van pijn
A2 Nociceptieve en chronische pijn
A3 Neuropathische pijn
Blok B Medicamenteuze behandeling van pijn
B1 Behandeling van nociceptieve pijn
B2 Behandeling van chronische pijn
B3 Behandeling van neuropathische pijn
B4 Behandeling van pijn bij (kwetsbare) ouderen
Actie en verantwoording
Nadere bespreking van vragen en casuïstiek
Literatuur
Opdrachtblad 'Invoering in de praktijk'
Teamoverleg/Hagro/FTO/WDH
Afsluitende toets
Auteur
Paul Lieverse is anesthesioloog en pijnbehandelaar in het Erasmus MC Kanker Instituut (voorheen: Daniel den Hoed Kliniek). Daarnaast verzorgt hij regelmatig onderwijs over pijnbehandeling en palliatieve zorg, zoals voor de Kaderopleiding Palliatieve Zorg.
Belangenconflicten: geen.
Doelstellingen van dit nascholingsprogramma
Na afloop van deze nascholing:
- weet u op welke wijze pijn gemeten kan worden;
- kent u het belang van psychosociale factoren bij pijnklachten;
- weet u wat de rode en gele vlaggen bij rugpijn zijn;
- weet u hoe u het risico op het ontstaan van chroniciteit van pijn kunt verkleinen;
- kent u het verschil tussen nociceptieve en neuropathische pijn;
- bent u op de hoogte van de (niet-)medicamenteuze behandeling van verschillende soorten pijn.
Video's bij dit programma
