E-health lijkt soms wel de heilige graal in de zoektocht naar toekomstbestendige zorg. Maar wat is e-health? Volgens de definitie van de landelijke, onafhankelijke kennisorganisatie NICTIZ is e-health het gebruik van hedendaagse informatie- en communicatietechnologieën, in het bijzonder internettechnologie, om gezondheid en gezondheidszorg te ondersteunen of te verbeteren. Dat is natuurlijk nog een vrij abstracte definitie. In de praktijk gaat het om het gebruik en de toepassing van allerlei zaken waarbij internet en multimedia een rol spelen.
Enerzijds zijn dat toepassingen die zich richten op de burger of patiënt zoals informatieve websites (thuisarts.nl), gezondheids-apps (inmiddels vele tienduizenden mogelijkheden), alsook de persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO) van de patiënt.
Daarnaast zijn er toepassingen die zich primair richten op de zorgprofessional zoals teleconferencing en telemedicine, waarmee de medisch professional zorg op afstand kan bieden.
Ten slotte zijn er toepassingen die vooral gericht zijn op communicatie zoals het digitaal aanvragen van herhaalrecepten, videoconsulten en e-consulten.
Meer recent zien we de ontwikkeling van chatbots in de zorg. Deze zouden in de toekomst zelfs gepersonifieerde adviezen kunnen gaan geven. Het is kortom een divers palet, maar het is allemaal e-health. De belofte is groot, de toepassing in de eerste lijn is vooralsnog beperkt, maar het is belangrijk ervan op de hoogte te zijn en de mogelijkheden en onmogelijkheden te kennen.
Doordat de e-health mogelijkheden zich snel ontwikkelen, en soms nog sneller verder ontwikkelen, is er wetenschappelijk gezien nog veel niet uitgekristalliseerd over de effectiviteit en doelmatigheid van e-health. Toch ontkomt de huisarts in de dagelijkse praktijk niet aan e-health en zal deze er zich toe moeten verhouden. Hoewel we ervan uitgaan dat e-health in de toekomst niet weg te denken zal zijn, verwachten we dat het in de komende jaren nog vooral zal dienen als ondersteuning van het persoonlijk contact tussen huisarts en patiënt, en zeker nog niet als vervanging. De vraag is natuurlijk of de uitbraak van COVID-19 begin 2020 iets aan die snelheid verandert.
Met deze nascholing van AccreDidact willen we u een overzicht geven van een aantal belangrijke ontwikkelingen in e-health.
In BLOK A geven we vooral generieke informatie over e-health: we leiden het onderwerp in en geven definities. Ook beschrijven we hier meer specifiek e-health toepassingen die vooral in de huisartsenpraktijk spelen: het e-consult, zelfmetingen en de persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO). In BLOK B gaan we in op een aantal specifieke toepassingen: de online behandeling en het zelfmanagement van een aantal veelvoorkomende gezondheidsproblemen in de huisartsenpraktijk zoals insomnie, depressie, angst, diabetes en luchtwegklachten. Daarnaast komen hier de gezondheidsbevorderende apps aan de orde die zich richten op het stimuleren van gedragsveranderingen rondom voeding, bewegen, stress en roken.
Accreditatie
Voor dit nascholingsprogramma is voor 2 punten accreditatie toegekend onder ID 424405 voor huisartsen, specialisten ouderengeneeskunde en artsen verstandelijk gehandicapten.
Inhoud
BLOK A Algemene informatie over e-health
A1 Wat is e-health?
A2 Het e-consult
A3 Zelfmetingen (inclusief tracking)
A4 De persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO)
BLOK B Specifieke toepassingen van e-health
B1 Online behandeling en zelfmanagement
B2 Gezondheidsbevorderende apps en gadgets
Actie en verantwoording
Nadere bespreking van vragen en casuïstiek
Literatuur
Opdrachtblad ‘Invoering in de praktijk’
Teamoverleg/Hagro/FTO/WDH
Afsluitende toets
Over de auteurs
Prof. dr. Niels Chavannes is hoogleraar huisartsgeneeskunde, hoofd onderzoek, en oprichter van het National eHealth Living Lab (NELL) aan de afdeling Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde van het Leids Universitair Medisch Centrum. Vanuit het NELL droegen diverse auteurs bij aan deze uitgave: dr. J.J. Aardoom, dr. J.H. van Dalfsen, C. Hallensleben, dr. M.J. Kasteleyn, dr. R.M.J.J. van der Kleij-van der Sluis, dr. E. Meijer, dr. A. Versluis.
Dr. Henk Schers is huisarts in Lent, senior-onderzoeker aan de afdeling Eerstelijnsgeneeskunde van het Radboudumc Nijmegen, en medeoprichter van het Fieldlab Eerstelijnszorg, waar e-health innovaties worden doorontwikkeld en getest.
Belangenconflicten: geen.
Doelstellingen van dit nascholingsprogramma
Na afloop van dit nascholingsprogramma:
- kent u de definitie, breedte en reikwijdte van e-health in de huisartsenpraktijk;
- kunt u de gebruiksmogelijkheden van e-health op waarde schatten, en weet u wanneer e-health wel en wanneer niet toegepast kan worden;
- kunt u zelfmetingen door patiënten in perspectief plaatsen;
- kunt u achtergronden en invulling van de persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO) duiden;
- kent u de betekenis en effectiviteit van online behandeling bij een aantal veelvoorkomende problemen in de huisartsenpraktijk en kunt u deze in de praktijk toepassen;
- weet u wat er beschikbaar is op het terrein van gezondheidsbevorderende apps en gadgets, en wat de waarde ervan kan zijn.
Bronnen bij dit programma
