Antibioticaresistentie is wereldwijd een groeiend probleem. In Europa is resistentie vooral een probleem in de meer zuidelijke en oostelijke landen. Binnen Europa doet Nederland het op dit gebied heel goed; we mogen onszelf het beste jongetje van de klas noemen als het gaat om terughoudend voorschrijfbeleid.
Toch moet ook Nederland de vinger aan de pols houden, zo stelt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) in zijn jaarlijkse rapportage over antibioticaprescriptie en resistentieontwikkeling. Bij sommige bacteriesoorten is een langzame toename in resistentie te bespeuren. Hoewel de Nederlandse huisartsen een uitstekend antibioticumbeleid voeren, is er nog ruimte voor verbetering. Voorschrijven gebeurt nog niet altijd geheel volgens de richtlijnen.
In deze nascholing wordt de kennis van huisartsen over antibiotica opgefrist. Wat zijn de actuele cijfers over resistentieontwikkeling en antibioticaprescripties? Verder is er aandacht voor de belangrijkste groepen antibiotica en de bijbehorende indicaties en doseringen, zoals de huisarts die kan tegenkomen. Ook wordt een aantal belangrijke bijwerkingen uitgelicht. Ooit gehoord van zelfmoordneigingen bij het gebruik van ciprofloxacine, een middel dat ook wel eens wordt ingezet bij vrij onschuldige kwalen zoals reizigersdiarree? Daarnaast wordt de mogelijke rol van probiotica besproken bij het voorkomen van antibiotica-geassocieerde diarree.
Tot slot wordt belicht hoe u als huisarts kunt bijdragen aan verdere verbetering van het voorschrijfbeleid van antibiotica.
Accreditatie
Voor dit nascholingsprogramma is voor 2 punten accreditatie toegekend onder ID 410602 voor huisartsen, specialisten ouderengeneeskunde en artsen verstandelijk gehandicapten.
Inhoud
Blok A Antibioticagebruik: achtergrond
A1 Epidemiologie
A2 Resistentie-ontwikkeling
A3 Basale farmacologie van antibiotica
A4 Belangrijkste groepen antibiotica
Blok B Antibioticagebruik in de praktijk
B1 Bijwerkingen antibiotica
B2 Ontwikkeling nieuwe antibiotica
B3 Probiotica
B4 Rol huisartsenpraktijk bij antibiotica
Actie en verantwoording
Nadere bespreking van vragen en casuïstiek
Literatuur
Afsluitende toets
Over de auteur
Marc de Leeuw (1981) studeerde farmacie aan de Universiteit Utrecht. Hij behaalde het apothekersdiploma in 2005. Hij werkte na zijn afstuderen enkele jaren in verschillende openbare apotheken, waarna hij aan de slag ging als apotheker/redacteur bij het Pharmaceutisch Weekblad, een uitgave van apothekerskoepel KNMP. Daarna werkte hij bij het Geneesmiddel Informatie Centrum (GIC) van de KNMP aan het opstellen van doseringsadviezen voor specifieke patiëntenpopulaties zoals dialysepatiënten, patiënten met morbide obesitas en patiënten die bariatrische chirurgie hebben ondergaan. Naast zijn werk bij het GIC specialiseerde hij zich in het schrijven van nascholingen en (medische) artikelen. Sinds juni 2019 richt hij zich volledig op het schrijven van nascholingen en het schrijven en redigeren van (medische) artikelen als freelance medisch redacteur.
Belangenconflicten: geen.
Doelstellingen van dit nascholingsprogramma
Na afloop van dit nascholingsprogramma:
- weet u hoe het er voorstaat met de problematiek van antibioticaresistentie in Nederland;
- heeft u een globaal beeld van de ontwikkeling rond antibioticaresistentie in Europa;
- weet u iets meer van de basale farmacologie bij antibiotica;
- is uw kennis over de belangrijkste groepen antibiotica in de huisartsenpraktijk opgefrist;
- kent u de belangrijkste bijwerkingen van antibiotica;
- weet u wat de positie is van probiotica;
- weet u hoe het staat met de ontwikkeling van nieuwe antibiotica;
- weet u hoe u als huisarts (nog) meer kunt bijdragen aan een terughoudend voorschrijfbeleid bij antibiotica.
