Inleiding
Veel patiënten die in de apotheek komen, hebben regelmatig hoofdpijnaanvallen en zijn daar tijdens die aanvallen beroerd van. Hun leven wordt daardoor negatief beïnvloed. Toch zullen patiënten in de apotheek niet vaak over hoofdpijn beginnen. Ze zijn het gewend, het past bij ze, ze gebruiken hun pijnstillers en ze realiseren zich niet dat er effect is op nevenaandoeningen en nevenmedicatie.
Er zijn verschillende typen hoofdpijn. Van de Nederlandse bevolking zegt 60 tot 90% (afhankelijk van de rapportagemethode) wel eens last te hebben van spanningshoofdpijn. Een misleidende term, want vaak is stress geen oorzaak van dit type hoofdpijn. Spanningshoofdpijn wordt in deze nascholing niet verder behandeld, buiten het onderscheiden van dit type hoofdpijn van migraine. Zo’n 15% van de vrouwen en 5% van de mannen heeft last van migraine, een aanvalsgewijze aandoening. De hoofdpijnaanvallen duren tussen 4 en 72 uur met twee van de volgende elementen: 1) ernstig, 2) eenzijdig, 3) bonzend/pulserend, en 4) toename bij lichamelijke activiteit. Daarbij moet er of sprake zijn van misselijkheid of braken of van zowel foto- als fonofobie (niet verdragen van licht of geluid). Een derde type hoofdpijn is chronische (dagelijkse) hoofdpijn. Belangrijk is vast te stellen wanneer er sprake is van chronische hoofdpijn: wanneer hoofdpijn op meer dan vijftien dagen per maand voorkomt. Bij ruim 75% van de patiënten die last hebben van chronische hoofdpijn, komt dit door medicatieovergebruik. Bij de overige 25% gaat het bijna altijd om chronische spanningshoofdpijn, chronische migraine zónder medicatieovergebruik is zeer zeldzaam.
In dit nascholingsprogramma leert u over de preventieve behandeling van migraine en de belangrijkste kenmerken en effectiviteit van deze aanpak. Daarnaast maakt u kennis met de verschillende de aanvalsbehandelingen bij migraine, de belangrijkste kenmerken en problemen bij de uitvoering hiervan en de gevaren van de aanvalsbehandeling. U leert de kenmerken van en interventies bij medicatieovergebruikshoofdpijn beschrijven en leert de belangrijkste medicamenteuze interventies bij de overige aangezichtspijnen.
Accreditatie
Voor deze nascholing is voor openbaar apothekers voor 4 nascholingsuren accreditatie toegekend (ID239973).
Inhoud
Blok A Preventieve behandeling van migraine
A1 Casuïstiek
A2 Prevalentie, indicatie en motivatie
A3 Bij preventie toegepaste middelen en effectiviteit
A4 Aangezichtspijnen en preventie
Blok B anvalsbehandeling van migraine en andere neurovasculaire hoofdpijn
B1 Casuïstiek
B2 Basisprincipes en effectiviteit van toegepaste middelen
B3 Problemen bij aanvalsbehandeling en medicatieovergebruikshoofdpijn
B4 Aanvalsbehandeling trigeminusneuralgie en clusterhoofdpijn
Actie en verantwoording
Nadere bespreking van vragen en casuïstiek
Literatuur
Opdrachtblad ‘Invoering in de apotheek’
Farmaceutische patiëntenzorg (FPZ)
Over de auteur
Frans Dekker is huisarts, gepromoveerd op hoofdpijn, eerste auteur van de NHG-Standaard Hoofdpijn en participeert of heeft geparticipeerd in de Nederlandse richtlijn Aangezichtspijn en de richtlijn Hoofdpijn van de Nederlandse Vereniging voor Neurologie. Hij is voorzitter van de Commissie Wetenschappelijk Onderzoek van het NHG. Heeft eerdere werkervaring bij het NHG, Zorginstituut Nederland (Farmacotherapeutisch Kompas) en deed wetenschappelijk onderzoek in het LUMC.
Belangenconflict: geen.
Doelstellingen van dit nascholingsprogramma
Na afloop van dit nascholingsprogramma:
- weet u welke hoofdpijnpatiënten er zijn;
- kunt u de preventieve behandeling van migraine beschrijven;
- kent u de belangrijkste kenmerken en effectiviteit van de preventieve behandeling van migraine;
- weet u welke de verschillende aanvalsbehandelingen bij migraine zijn;
- kunt u de belangrijkste kenmerken en problemen bij uitvoering van de aanvalsbehandeling van migraine benoemen;
- kunt u de gevaren van de aanvalsbehandeling beschrijven;
- kunt u de kenmerken van en interventies bij medicatieovergebruikshoofdpijn beschrijven;
- kunt u de belangrijkste medicamenteuze interventies bij de overige aangezichtspijnen beschrijven.
Video's bij dit programma
