Glaucoom is een veelvoorkomende oogziekte bij ouderen. Een behandeling met oogdruppels kan ervoor zorgen dat de patiënt zijn zicht behoudt of minder klachten heeft. Een goede oogdruppeltechniek is hierbij belangrijk. Deze nascholing gaat over glaucoom, over andere oogziekten die tot verlies van gezichtsveld kunnen leiden, en over oogdruppelen.
Welke onderwerpen komen in de nascholing aan bod?
- In deze nascholing komen de verschillende soorten, oorzaken, gevolgen en diagnostiek van glaucoom aan bod. We gaan hierbij ook kort in op de fysiologie van het oog. We bespreken de diverse behandelingsmogelijkheden van glaucoom, waarbij de nadruk uiteraard zal liggen op de medicamenteuze behandeling.
- Twee oogaandoeningen die vooral bij oudere mensen een oorzaak kunnen zijn van verlies van gezichtsveld zijn staar (cataract) en maculadegeneratie. Om het verschil in klachten en oorzaken met glaucoom aan te geven, bespreken we deze twee oogaandoeningen ook kort.
- Een goede oogdruppeltechniek is heel belangrijk voor een maximaal effect van de therapie. Hier geven we ook aandacht aan, inclusief adviezen over eventuele hulpmiddelen daarbij.
- Tot slot besteden we aandacht aan de rol van de apotheek bij therapietrouw, de invloed van het preferentiebeleid op de glaucoombehandeling en eventuele medicijntekorten.
Wat is glaucoom?
Glaucoom is een veelvoorkomende oogziekte bij ouderen. Bij glaucoom wordt de oogzenuw beschadigd. Hierdoor ontstaat langzaam verlies van het gezichtsveld. Het gezichtsveld is het omgevingszien: het gehele gebied dat een oog zonder te bewegen kan overzien. De oorzaak van glaucoom is niet duidelijk. Meestal is de oogdruk bij glaucoom te hoog, maar de oogdruk kan ook normaal zijn. De bloedvoorziening van het oog en de oogzenuw spelen tevens een belangrijke rol bij het ontstaan van glaucoom. Glaucoom komt meestal aan beide ogen voor.
Waarom is het belangrijk glaucoom vroegtijdig op te sporen?
Glaucoom is meestal chronisch en de schade aan de oogzenuw kan niet worden hersteld. Een snelle opsporing van glaucoom is belangrijk: glaucoom kan ernstige oogschade veroorzaken, zoals blindheid. Bovendien merk je er in het begin vaak niks van.
Hoe kan glaucoom het beste worden behandeld?
Voor de behandeling van glaucoom kiest de oogarts meestal eerst voor oogdruppels. Er zijn veel verschillende soorten oogdruppels die de oogdruk verlagen. Het is belangrijk dat de patiënt van het oogdruppelen een vaste gewoonte maakt. De kans om het druppelen te vergeten is dan kleiner, zeker als de patiënt meerdere soorten druppels moet gebruiken. De techniek van het oogdruppelen kan in het begin lastig zijn. De apotheek kan op meerdere manieren haar meerwaarde laten zien, door:
- goede voorlichting te geven over de werking en bijwerking van de gebruikte medicatie;
- te helpen bij het leren druppelen en praktische tips bij het druppelen;
- de therapietrouw in de gaten te houden.
Accreditatie
Dit programma is door het Kwaliteitsregister Apothekersassistenten voor 3 punten geaccrediteerd onder ID 547218.
Inhoud
BLOK A Oorzaken, gevolgen en diagnostiek van glaucoom
A1 Hoe vaak komt glaucoom voor?
A2 Wat zijn de oorzaak, symptomen en beloop van glaucoom?
A3 Hoe stel je de diagnose van glaucoom?
BLOK B Behandeling, oogdruppelgebruik en rol van de apotheek
B1 Behandeling
B2 Oogdruppelgebruik
B3 Rol van de apotheek
Actie en verantwoording
Nadere bespreking van vragen en casuïstiek
Literatuur
Overleg met collega’s en de apotheker(s)
Opdrachtblad ‘Opnemen in het takenpakket’
Begrippenlijst
Toets voor Apothekersassistenten 2024/1
Auteur
Marjolijn Vijverberg-Vermaas heeft jarenlang als openbaar apotheker in Hoogland gewerkt. Sinds 2006 houdt zij zich bezig met het ontwikkelen en schrijven van geaccrediteerde nascholing voor apothekers en apotheekassistenten.
De auteur heeft geen financiële banden met de farmaceutische industrie, ontvangt geen onderzoeksgeld van commerciële partijen en heeft geen bedrijfsbelangen of andersoortige financiële relaties met betrekking tot dit onderwerp.
Doelstellingen
Na afloop van dit nascholingsprogramma:
- weet je hoe vaak glaucoom voorkomt;
- ben je op de hoogte van de oorzaken, gevolgen en diagnostiek van glaucoom;
- is je kennis over de verschillende medicamenteuze behandelmogelijkheden van glaucoom weer up-to-date;
- kun je patiënten begeleiden bij het gebruik van de voorgeschreven (oogdruppel)medicatie;
- kun je patiënten verwijzen naar betrouwbare online informatiebronnen;
- heb je nuttige handvatten voor informatiegesprekken bij de eerste en verdere uitgifte van medicatie.
